Diz osteoartriti için yeni bir tedavinin fayda sağlayacağı hastalar

Osteoartrit (OA), kıkırdak ve eklem hasarına yol açan ilerleyici ve tersinmez bir süreçtir. En yaygın kas-iskelet sistemi rahatsızlığı olan OA, Birleşik Krallık'ta 45 yaşın üzerindeki her 5 yetişkinden 1'inde diz OA'sı ve her 9 yetişkinden 1'inde kalça OA'sı olduğu tahmin edilmekle birlikte sağlık ve sosyal bakım hizmetleri üzerinde büyük bir yük oluşturmaktadır.¹Hastanın yaşam kalitesini ve potansiyel olarak yaşam süresini olumsuz etkiler.

Bazı hastalarda OA genetik temelli görünmektedir ve ailede yaygın olarak görülebilir. Bu durum birincil osteoartrit olarak bilinir. İkincil osteoartrit, kıkırdak yaralanma veya diğer tıbbi durumlar gibi olaylar sonucu hasar gördüğünde ortaya çıkar. Obezite, biyomekanik sorunlar ve romatoid artrit bunlar arasında yer alır. Yaşa bağlı olarak OA görülme olasılığı da artmaktadır. Diz, sıklıkla yaralanan ve OA'ya yatkın olan oldukça karmaşık bir eklemdir.

OA tedavisi üç temel gruba ayrılabilir; konservatif tedavi, enjeksiyonları da içeren medikal tedavi ve ameliyat. Ne yazık ki şu anda hastalık sürecini değiştirebilecek herhangi bir tedaviye sahip değiliz. Bu nedenle OA ilerleyici ve tedavi edilemez bir durum olmaya devam etmektedir (Romatoid artrit gibi eklem hasarını durdurabilen ya da engelleyebilen çok sayıda ilaca sahip durumların aksine).

Konservatif OA tedavisi, kilo yönetimi ve hasta eğitimini içerir. Konservatif müdahalede hasta dolgu malzemeli ayakkabı giyebilir ya da ortez ve destek kullanabilir. Bu müdahalelerden bir diğeri de fizyoterapi ve kondisyon egzersizleri yoluyla hastaların daha güçlü ve zinde olmalarına yardımcı olmaktır.

Konservatif tedavilerden sonra tedavi sürecindeki bir sonraki adım genellikle ağızdan alınan ilaçlardır (analjezi). Parasetamol, anti-enflamatuarlar veya kodein gibi ilaçlar yaygın olarak kullanılır. Duloksetin gibi ilaçlar ikinci basamak tedavi olarak önerilebilir. Ne yazık ki her ilacın potansiyel yan etkileri vardır ve ilaçların verimliliği çok değişkendir. Anti-enflamatuar maddeler veya kapsasiyan gibi bazı ilaçlar topikal olarak kullanılabilir. TENS makinelerinin (transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu) de OA'da bir miktar fayda sağlayabileceğine dair bazı bulgular mevcuttur.

Oral veya topikal ilaç tedavisi sonuç vermiyorsa (veya tavsiye edilmiyorsa) enjeksiyon tedavisi önerilebilir. En yaygın olarak sunulan enjeksiyonlar kortizon bazlıdır. Kortizon genellikle alevlenme için oldukça faydalıdır ve genellikle kısa ila orta vadede şişliği ve ağrıyı azaltır, işlevi iyileştirir. Kortizon iyi sonuç verdiğinde hastanın daha etkili bir şekilde iyileşebileceği ve daha güçlü hale gelebileceği ağrısız (veya ağrının azaldığı) bir dönem sağlayabilir. Etki süresi oldukça değişken olabilir ve fayda görmeme veya semptomların kötüleşmesi, kıkırdak bozulması ve nadiren enfeksiyon riski gibi potansiyel yan etkileri vardır.

Hyaluronik asit (HA) ile diz eklemi enjeksiyonu başka bir alternatiftir. HA sağlıklı dizlerde normal bir bileşendir ve dize eksojen HA (vücut dışında elde edilen HA) enjekte edilmesinin ağrıyı azalttığı ve diz fonksiyonunu iyileştirdiği bazı çalışmalarda görülmüştür. HA enjeksiyonları genellikle iyi tolere edilir ancak sağladığı faydalar nispeten hafif olabilir ve HA enjeksiyonları Birleşik Krallık'ta NICE tarafından NHS için uygun maliyetli olarak görülmemektedir.

Enjekte edilebilir olarak özellikle trombositten zengin plazma (PRP) gibi diğer "niş" teknikler de kullanılmıştır. PRP'nin bazı hastalarda etkili olabildiğine dair bulgular vardır. Potansiyel optimal PRP dozunu ve türünü belirlemek için bu alanda daha fazla çalışma devam etmektedir. Bu opsiyon şu anda yaygın olarak kullanılamamaktadır.

Diz OA'sının fiziksel kısıtlamalarına ek olarak önemli psikolojik etkileri de vardır. Tabii ki psikolojik boyutlar da fiziksel boyutlar kadar önemli ve başa çıkılması zor olabilir. Bir spor hekimi olarak sporu benliklerinin merkezi bir parçası haline getiren her yaştan çok sayıda yaralı sporcu görüyorum. Eğer ellerinden koşma ya da spor yapabilme yeteneklerini alırsanız bunun psikolojik etkisi çok ağır olabilir. Genel olarak çoğu insan aktif olmaktan hoşlanır ve eğer evde veya işte merdiven inip çıkamıyorlarsa, otobüs durağına yürüyemiyorlarsa veya çocuklarıyla aktif olarak oynayamıyorlarsa bu durum psikolojik olarak da zararlı bir etkiye sahip olacaktır.

Diz OA'sı için yaygın cerrahi teknikler arasında "yıkama", yeniden hizalama (dizin biyomekaniğini değiştirme) veya kısmi/tam eklem protezi yer almaktadır. Yıkama, daha önce Birleşik Krallık'ta OA için yaygın bir tedaviydi ve diz içindeki kalıntıları temizlemeye yönelik artroskopik (anahtar deliği) ameliyat uygulanıyordu. Ancak son bulgular genel diz OA'sı için etkisiz olduğunu göstermektedir. Yeniden hizalama işlemleri (tibial osteotomi gibi) dizin belirli bölgelerinde OA olan bazı hastalar için dizin işlevini iyileştirebilir. Öte yandan ilerlemiş diz OA'sı olan birçok hasta için total diz protezi, (TDP) uygulanabilir tek cerrahi seçenektir.

Ağrının şiddetli olduğu ve diz üzerindeki fiziksel gereksinimlerin yüksek olmadığı hastalar için TKR yüksek düzeyde hasta memnuniyeti sağlayabilir. Buna karşın daha genç ve genellikle daha aktif hastalar için değiştirilmiş bir dizin fiziksel sınırlamaları önemli bir sorundur. Eklem protezi elbette büyük bir ameliyattır.

Dizler değiştirilmesi kolay eklemler değildir. Dizleri kalçalarla karşılaştıracak olursak kalça bir sferoid eklemdir ve genel olarak değiştirilen bir kalça, değiştirilen bir dize göre orijinal eklemin işlevine daha yakındır. Genel olarak değiştirilmiş bir dizin (değiştirilmiş reze eklem) orijinal eklemin işlevini yerine getirmesi daha zordur. Değiştirilen bir diz eklemi orijinal diz kadar işlevsel olmayacağından, tercihen OA hastalarınızın en az 60 yaşından önce diz protezi yaptırmasını tavsiye etmezsiniz çünkü genç hastalarda eklem protezi erken revizyon (yeniden değiştirme) olasılığını büyük ölçüde artırır. Revizyon ameliyatı zor olabilir, genellikle ilk protez kadar iyi işlevsel sonuçlar vermez ve gelecekte hem hareket kabiliyeti hem de uzuv için risk taşır.

Diz ameliyatı için bekleme listelerinde bulunan ve muhtemelen bir yıl veya daha uzun süredir bekleyen önemli sayıda OA hastası vardır. Bu bekleyiş COVID-19 salgını nedeniyle daha da kötüleşmiştir. Artan bekleme süresinin hem fiziksel hem de psikolojik olarak olumsuz bir etkisi olması kaçınılmazdır. Ameliyat öncesi fiziksel kondisyonun azalması cerrahi komplikasyon riskini artırır.

Bu da bizi Arthrosamid^®'e yönlendiriyor. Biyobozunmayan, tek dozluk enjeksiyona uygun olacak ve bu tedaviyi faydalı bulabilecek üç tip OA hastası olduğuna inanıyorum. İlk olarak TKR'yi ertelemek (veya kaçınmak) isteyebilecek aktif potansiyel olarak genç hastalar mevcut. Klinisyenler olarak sürdürülebilir ağrı giderimi sağlayabilir ve hastaları diz protezinden önce 60 yaşına getirebilirsek hastalar fonksiyonel bir dizle daha uzun yıllar geçirecek ve değiştirilen dizin daha uzun süre dayanması gerekmeyeceği için revizyon cerrahisine ihtiyaç duyma olasılığını azaltma avantajını elde edecektir.

İkinci olarak, TKR gerektiren ve ameliyat için bekleme listesinde olan hastalar mevcut. Eğer hastaların Arthrosamid^® enjeksiyonuna erişimi olsaydı onlara bir veya iki yıllık ağrı giderici fayda sağlayabilirdi ve böylece daha kolay formda kalabilir, daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olabilir ve protez zamanı geldiğinde daha iyi bir ameliyat geçirebilirlerdi.

Üçüncü olarak, protezin uygun olmadığı ve ameliyat için uygun aday olmayan ileri OA hastaları mevcut. Bu hastaların anestezi riski düşük veya komorbiditeleri olabilir. Mevcut tüm tedavi opsiyonlarını denemişlerdir ve diz ağrılarını azaltmaya yardımcı olacak başka bir şey aramaktadırlar. Klinisyenler olarak elimizdeki opsiyonlara rağmen standart tedavilerin etkisiz kaldığı ve Arthrosamid^®'in yardımcı olabileceği OA hastaları olduğu açıktır.

Arthrosamid^®, OA hastalarına sağladığı uzun vadeli ve sürdürülebilir faydalar açısından mevcut tedavi seçe®nekleri arasında benzersizdir. Dizlere şu anda mevcut olan opsiyonlardan daha kalıcı bir tamponlama sağlar. Bununla birlikte bu yeni bir tedavidir ve ister istemez vücudunuza ne yaptığı konusunda endişeler olacaktır. İhtiyatlı bir pratisyen yeni bir tedaviyi yalnızca başka bir opsiyon olmadığında ve tipik olarak en kötü semptomları gösteren hastalarda kullanacaktır. Arthrosamid®'i eğitim, analjezi ve fizyoterapi almış, kilolarını kontrol etmek için ellerinden geleni yapmış ve kortizon veya viskosupplement enjeksiyonu yaptırmış, yaptırmayı düşünmüş veya yaptıramamış ve PRP'yi düşünmüş OA hastalarında kullanacağımızı tahmin ediyorum. Bu cihaz aracın güvenlik profili hakkında daha fazla bilgi edinmek için beklerken bir klinisyenin Arthrosamid^®'i tercih etmeden önce diğer tedavileri uygulamış olmasını beklersiniz. Elbette hiçbir tedavi risksiz ve faydasız değildir. Bu nedenle yan etkiler ve mevcut veriler her zaman gözden geçirilmelidir ancak Arthrosamid^® umut vaat etmektedir.

Diz OA'sında konservatif, medikal ve cerrahi opsiyonlarla kesin bir tedavi artışı vardır. Arthrosamid^® tıbbi müdahaleyle ameliyat arasında bir köprü oluşturarak biz klinisyenlerin OA hastalarımız için TKR'yi potansiyel olarak geciktirmemizi veya önlememizi sağlar. Benim görüşüm Arthrosamid^®'in mevcut tedavi seçeneklerindeki bariz bir boşluğu doldurduğu ve belirli hasta gruplarına şu anda mevcut olan tedavilere etkili bir alternatif sunduğu yönündedir. Bu kesinlikle doğru hasta, doğru yer, doğru tedavi vakasıdır.

SON

References:

^{1. Arthritis Research UK - Prevalence of osteoarthritis in England and local authorities: Birmingham}

OUS/ARTHRO/DEC2021/032.V1